Kasım 10, 2024
TİCARET ÜNVANI, YASAL ZORUNLULUKLAR VE ÜNVANIN KORUNMASI
Ticaret ünvanı, tacirleri birbirinden ayırmaya yarayan isimlerdir. Gerçekten de her tacir Türk Ticaret Kanunu uyarınca bir ticaret ünvanına sahip olmalı ve işlemlerinde bu ünvanı kullanmalıdır.
Türk Ticaret Kanunu m.39/1 uyarınca “Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri, ticaret unvanıyla yapmak ve işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu unvan altında imzalamak zorundadır.” amir hükmü uyarınca tacirler ticaret ünvanına sahip olmak ve ticari işlemlerde bu ünvanı kullanmak zorundadır.
Ayrıca, bir ticaret unvanına Türkiye’nin herhangi bir sicil dairesinde daha önce tescil edilmiş bulunan diğer bir unvandan ayırt edilmesi için gerekli olduğu takdirde, ek yapılması gerekmektedir.
Ticaret Ünvanı Şekli
Tacir tarafından kullanılacak ticaret ünvanı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine uygun olmalıdır. Kanun ticaret ünvanının belirlenmesi noktasında bir takım şartlar getirmiştir.
Gerçek Kişi Tacirler
Gerçek kişi olan tacirin ticaret unvanı 46 ncı maddeye uygun olarak yapabileceği ekler ile kısaltılmadan yazılacak adı ve soyadından oluşur. Türk Ticaret Kanunu m.46:
“Tacirin kimliği, işletmesinin genişliği, önemi ve finansal durumu hakkında, üçüncü kişilerde yanlış bir görüşün oluşmasına sebep olacak nitelikte bulunmamak,
gerçeğe ve kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla; her ticaret unvanına, işletmenin özelliklerini belirten veya unvanda yer alan kişilerin kimliklerini gösteren ya da hayalî adlardan ibaret olan ekler yapılabilir.
Tek başlarına ticaret yapan gerçek kişiler ticaret unvanlarına bir şirketin var olduğu izlenimini uyandıracak ekler yapamazlar.
“Türk”, “Türkiye”, “Cumhuriyet” ve “Millî” kelimeleri bir ticaret unvanına ancak Cumhurbaşkanı kararıyla konabilir.”
Gerçek kişi tacirin ismi ticaret ünvanında açıkça yer almak durumundadır. Aksi halde tescili mümkün değildir. Ad veya soyad kısaltması kabul edilmemektedir.
Örnek: Ali Özdemir Cafe(Uygun) A.Özdemir Cafe(Uygun Değil)
Kollektif ve Komandit Şirketler
Kollektif şirketin ticaret unvanı, bütün ortakların veya ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla şirketi ve türünü gösterecek bir ibareyi içerir.
Örn: Ali Özdemir Kollektif Şirketi(Uygun) İnşaat ve Turizm Kollektif Şirketi(Uygun Değil)
Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin ticaret unvanı, komandite ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla şirketi ve türünü gösterecek bir ibareyi içerir. Bu şirketlerin ticaret unvanlarında komanditer ortakların adları ve soyadları veya ticaret unvanları bulunamaz.
2 ortaklı bir komant şirkette Ali Özdemir’ in komanditer ortak Ahmet Özdemir ise komandite ortak olduğunu varsayalım.
Örn: Ahmet Özdemir Komandit Şirketi(Uygun) Ali Özdemir Komandit Şirketi(Uygun Değil) Ahmet Özdemir ve Ali Özdemir Komandit Şirketi(Uygun Değil)
Limited, Anonim ve Kooperatif Şirketler
Anonim, limited ve kooperatif şirketler, işletme konusu gösterilmek ve 46 ncı madde hükmü saklı kalmak şartıyla, ticaret unvanlarını serbestçe seçebilirler. Ticaret unvanlarında, “anonim şirket”, “limited şirket” ve “kooperatif” kelimelerinin bulunması şarttır. Ticaret unvanlarında, “anonim şirket”, “limited şirket” ve “kooperatif” kelimelerinin bulunması şarttır
“İnşaat ve Turizm A.Ş.” “Konut Yapı Kooperatifi” “Turizm ve Hayvancılık Ltd. Şti” yasaya uygun kullanımlardır. “Ali Özdemir Anonim Şirketi” “Ali Özdemir Limited Şirketi” ibareleri ise işletme konusu içermediği için yasaya aykırı olup, tescili mümkün değildir.
Yine ticaret ünvanında gerçek kişi ismi olması halinde şirket türünü gösteren ibarelerin kısaltılması mümkün değildir.
Örn: Ali Özdemir Turizm ve Sanayi A.Ş.(Uygun Değil) Ali Özdemir Turizm ve Sanayi Anonim Şirketi(Uygun)
Tacir Sayılan Diğer Tüzel Kişiler ve Donatma İştiraki
Ticari işletmeye sahip olan dernek, vakıf ve diğer tüzel kişilerin ticaret unvanları, adlarıdır.
Örn: Türk Kızılayı Ankara Çelenk Hizmetleri İktisadi İşletmesi
Donatma iştirakinin ticaret unvanı, ortak donatanlardan en az birinin adı ve soyadını veya deniz ticaretinde kullanılan geminin adını içerir. Soyadları ve gemi adı kısaltılamaz. Ticaret unvanında ayrıca donatma iştirakini gösterecek bir ibare de bulunur.
Örn: Ali Özdemir Donatma İştiraki , Martı Donatma İştiraki
Ticaret Ünvanı Tescili
Tacirler, ticari işletmesini açtığı günden itibaren onbeş gün içinde, ticari işletmesini ve seçtiği ticaret unvanını, işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve ilan ettirmelidir.
Tescil edilen ticaret unvanı, ticari işletmenin görülebilecek bir yerine okunaklı bir şekilde yazılmalıdır. Tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ile tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi de gösterilir.
Tüm bu bilgiler şirketin internet sitesinde de yayımlanır. Bu sitede ayrıca, anonim şirketlerde yönetim kurulu başkan ve üyelerinin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, limited şirketlerde müdürlerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticilerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı yayımlanır.
Her tacir kullanacağı ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı sicil müdürlüğüne verir. Ayrıca tacir tüzel kişi ise unvanla birlikte onun adına imzaya yetkili kimselerin imzaları da sicil müdürlüğüne verilir. İmza beyanı, herhangi bir ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personelin huzurunda yazılı beyanda bulunmak suretiyle verilebilmektedir.
Ticaret Ünvanının Devamı
Ticari işletme sahibinin veya bir ortağın ticaret unvanında yer alan adı kanunen değişir veya yetkili makamlar tarafından değiştirilirse unvan olduğu gibi kalabilir.
Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi kalabilir. Bu şirketlerden birinin ticaret unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi bırakılabilir.
Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket unvanında kalabilir.
Ticaret Ünvanı Devri
Ticaret unvanı işletmeden ayrı olarak başkasına devredilemez. Bir işletmenin devri, aksi açıkça kabul edilmiş olmadıkça, unvanın da devri sonucunu doğurur. Devir hâlinde devralan, unvanı aynen kullanma hakkına sahiptir.
Ticaret Ünvanının Korunması
Kural olarak tescil ve ilan edilmiş olan ticaret unvanını kullanma hakkı sadece ticaret ünvanı sahibine aittir.
Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde ünvan sahibi, bu durumun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.
Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.
Cezai Hükümler
Bütün mahkemeler, memurlar, ticaret ve sanayi odaları, noterler ve Türk Patent ve Marka Kurumu görevlerini yaparlarken bir ticaret unvanının tescil edilmediğini, kanun hükümlerine aykırı olarak tescil edildiğini veya kullanıldığını öğrenirlerse durumu yetkili makamlara bildirmek zorundadırlar.
Ticaret ünvanının kullanım zorunluluğu, benzer ticaret ünvanı tescilinde ek yapılma zorunluluğuna aykırı hareket edilmesi halinde, kanun hükmünü ihlal eden kişi aleyhine 2.000-TL idari para cezası verilir.
Ek kullanım kurallarını içeren ve yukarıda anılı TTK m. 46 hükmü ihlal edenler veya TTK m. 49 hükmüne aykırı olarak ticaret unvanını devredenlerle devralan ve kullananlar, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır.
Av. Ali ÖZDEMİR
Göçük Hukuk Bürosu
21.04.2020
UYARI: Bu sitede yer alan bilgiler, makaleler, kararlar ve sair paylaşımlar Avukatlık Kanunu, TBB Reklam Yasağı Yönetmeliği ve TBB Meslek Kuralları ile ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınarak ve meslek itibarını zedeleyecek her türlü tavır ve davranıştan özenle kaçınılarak hazırlanmaktadır. Site içeriğindeki paylaşımların herhangi birinde reklam, tanıtım, pazarlama, iş sağlama amacı güdülmemektedir. Bu sebeple, bu bilgilerin profesyonel danışmanlık hizmeti yerine geçtiği kabul edilmemelidir. Site içeriğinde bulunan her türlü paylaşım Göçük Hukuk Bürosu ekibinin bilgi ve emeğinin ürünü olup, FSEK kapsamında eser niteliğindedir ve izinsiz kullanımı yasaktır.
