Araç Değer Kaybı Nedir?
Trafik kazaları sonucu zarar gören araçlarda her ne kadar onarım yapılsa da , TRAMER kayıtlarında hala hasarlı araçlar olarak listelenecek ve değer kaybına uğrayacaklardır. Bu durum için, aracın asıl değerinden kayıp yaşaması şeklinde de nitelendirilebilir. Araç değer kaybının hesaplanması ve doğru adımların atılmasıyla, bu maddi zararla başa çıkmak ve değer kaybını talep etmek mümkündür.
Araç Değer Kaybını Kimler Talep Edebilir?
Trafik kazası durumunda, kazada kusursuz olan araç sahibi, aracındaki maddi hasarın tespiti ve oluşan değer kaybının tazmin edilmesi için talepte bulunabilir. Kazada kusuru bulunmayan tarafın aracında meydana gelen zararı, kazaya kusurlu olan taraf karşılamakla yükümlüdür. Bu nedenle, trafik kazasında kusuru olmamasına rağmen aracında değer kaybı oluşan araç sahibi, kazaya sebep olan kusurlu aracın trafik sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketine başvurabilir. Normal şartlarda, kazada kusurlu olan taraf, değer kaybı talebinde bulunma hakkına sahip değildir. Ancak, aracın kasko sigortası kapsamında, kaza sonucu kusurlu olsa dahi değer kaybı talebinde bulunma hakkı tanınmışsa, bu durumda değer kaybı tazminatı talep edilebilir.
Araç Değer Kaybı Talep Etmek İçin Gerekli Koşullar Nelerdir?
Araç değer kaybı talebinin yerine getirilmesi olarak belirlenmiş birtakım hukuki şartlar bulunmaktadır. Değer kaybı tazminatı talebinde bulunabilmek için kaza tarihinden itibaren en fazla 2 yıl içerisinde başvuru yapılması gerekmektedir. Değer kaybı tazminatı talebinde bulunan taraf, trafik kazasında %100 oranında kusurlu olmamalıdır. Kusurlu oranın belirlenmesi, tazminat talebinin geçerliliği açısından önemlidir. Trafik kazası sonucu hasar gören parçaların daha önce herhangi bir hasara uğramamış olması gerekmektedir. Değer kaybı talebinin temeli, kazaya bağlı olarak meydana gelen yeni ve ek zarardan kaynaklanır. Araç, ağır hasarlı olarak kabul edilen ve onarılamayacak düzeyde hasar görmemiş olmalıdır. Değer kaybı talebi, aracın hala onarılabilir bir durumda olduğu varsayımı üzerine kurulur.
Araç Değer Kaybı Hesabı Nasıl Yapılmaktadır?
Kaza sonucu meydana gelen araç değer kaybının tespiti, o dönemin piyasa rayici temel alınarak hesaplanmalıdır. Kazaya karışan aracın, kaza öncesi piyasa değeri ile hasarın onarımı sonrası rayiç değeri arasındaki fark hesaplanarak değer kaybı miktarı belirlenir. Ancak, bu yöntem dışında da farklı hesaplama metotları bulunmaktadır. Son zamanlarda yaygınlaşan bir diğer yöntem şu şekildedir:
Total Değer Kaybı = Baz Değer Kaybı x Hasar Boyutu Katsayısı x Aracın Kullanılmışlık Durumu
Sigorta eksperleri, araçta meydana gelen değer kaybını tespit ederken pek çok kriteri dikkate almaktadır. Bu kriterleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Araçın ikinci el piyasa değeri
- Geçmişte yaşadığı hasarlar
- Aracın kilometre durumu
- Üretim yılı
- Hasar gören parçalar ve bunların araçtaki değeri
Tüm bu hususlar, hesaplamaya esas teşkil eden aracın, kazadan önceki ve sonraki bedelleri tespit edilirken göz önünde bulundurulur.
Sigorta Kuruluşu ile Anlaşma Sağlanamaması Durumunda
Trafik kazalarının sonucunda değer kaybı yaşayan araç sahipleri için sigorta şirketlerinin ödemeleri gereken değer kaybı tazminatı, bazen reddedilebilir veyahut yetersiz şekilde ödenebilir. Bu gibi durumlarda çözüm arayışı için iki farklı çözüm gündeme gelmektedir. Bunlardan ilki, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapmaktır. Bu süreç, araç sahiplerinin haklarını korumak ve değer kaybı tazminatını adil bir şekilde talep etmek için kullanabilecekleri bir yöntemdir.
İkincisi ise, Karayolları Trafik Kanunu’na göre, kusurlu taraf ile trafik sigortasının tarafı olan sigorta şirketi, kazada kusuru olmayan araçta meydana gelen hasardan müteselsilen sorumludur. İlaveten, sigorta şirketinin, kaza sonucunda araçta oluşan değer kaybından da sorumlu olacaktır. Bu sebeple dava hem sigortaya hem de sürücüye karşı açılabilir.Bununla birlikte, dava hakkının belirli bir zaman sınırlaması vardır. Bu süre, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 2 yıldır.
Stj. Av. Sezer SARI