İKİNCİ EL MOTORLU KARA TAŞITLARININ TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK
13/2/2018 tarihli ve 30331 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkarılan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik, gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetlerini, yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esasları, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin yükümlülükleri ile toplu iş yeri ve taşıt pazarlarında aranan şartları, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde ödeme yöntemlerini ve Bakanlık, yetkili idare ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar.
16.08.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik’e göre İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte “Pazarlama ve Satış Kısıtlaması” başlıklı bir geçici madde eklenmek suretiyle değişiklik yapılmıştır. Eklenen geçici madde şu şekildedir;
GEÇİCİ MADDE 2- (1) İkinci el kara taşıtı ticaretiyle iştigal edenler, otomobil ve arazi taşıtlarının pazarlanmasını veya satışını ilk tescil tarihinden itibaren altı ay ve altı bin kilometre geçmedikçe 1/7/2023 tarihinden önce doğrudan veya dolaylı olarak yapamaz. Bakanlık, bu tarihi altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.
(2) İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edenler adına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tescil edilen otomobil ve arazi taşıtlarının 15/9/2022 tarihine kadar pazarlanması veya satılması halinde birinci fıkra uygulanmaz.”
Söz konusu hükme göre ikinci el kara taşıtı ticaretiyle uğraşanlar, 1 Temmuz 2023 tarihine kadar otomobil ve arazi taşıtlarının pazarlanmasını veya satışını ilk tescil tarihlerinden itibaren 6 ay ve 6.000 kilometre geçmedikçe yapamayacaktır. Getirilen değişiklik ile ilk tescil tarihinden itibaren altı ay ve altı bin kilometreyi geçmeyen otomobil ve arazi taşıtlarının ticari faaliyet kapsamında satışının önlenmesi amaçlanmaktadır. Motorlu kara taşıtları piyasasında yaşanan arz ve talep dengesizliklerinin aşırı ve adil olmayan fiyat artışlarına ve stokçuluk faaliyetlerine neden olması nedeniyle oto galeriler, yetkili bayiler ve araç kiralama firmaları ile ticari faaliyet kapsamında ikinci el otomobil ve arazi taşıtı satışı yapan kişilerin bu tür faaliyetlerine engel olunmasına yönelik olarak getirilen pazarlama ve satış kısıtlaması 1 Temmuz 2023 tarihinde sona erecektir. Ancak bakanlık bu tarihi 6 ay daha uzatmaya yetkilidir.
Nihai tüketiciler tarafından yapılan ikinci el motorlu kara taşıtı satışları bu düzenlemenin dışında olacaktır. Ancak, nihai tüketiciler tarafından bir takvim yılı içinde yapılan üçten fazla otomobil ve arazi taşıtı satışları da ticari faaliyet kapsamında değerlendirilebileceğinden, bu taşıtların satışı ilk tescil tarihinden itibaren altı ay ve altı bin kilometre kısıtlaması kapsamında yer alabilecektir.
Bununla birlikte anılan değişikliğe getirilen bir istisna söz konusudur; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tescil edilmiş bulunan otomobil ve arazi taşıtlarının 15 Eylül 2022 tarihine kadar pazarlanması veya satılması halinde söz konusu değişiklik hükmü ve herhangi bir kısıtlama uygulanmayacaktır.
Yani eklenen geçici madde ile birlikte ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile uğraşmakta olanların pazarlama ve satış faaliyetlerine birtakım sınırlamalar getirilmiş olsa da söz konusu kişilerin hâlihazırda kendi adlarına tescilli araçlarının 15 Eylül 2022 tarihine kadar satılabilmesine imkân tanınmıştır. Söz konusu araçların satışının 15 Eylül 2022 tarihine kadar gerçekleşmemesi halinde bu taşıtların da pazarlanması ve satışı ilk tescil tarihinden itibaren altı ay ve altı bin kilometre geçmesi şartına tabii olacaktır.
İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte bu Yönetmeliğin kapsamı dışında bırakılan ikinci el motorlu kara taşıtı satışları da belirtilmiştir. Buna göre;
- 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi idare, kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca yapılan satışlar,
- İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin kendi aralarındaki satışlar,
- Haciz, müsadere, zapt, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle icra müdürlükleri, alacaklı amme idareleri, milli emlak müdürlükleri, tahsil daireleri ve diğer yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan satışlar,
- 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu çerçevesinde yapılan satışlar,
- Motorlu kara taşıtı kiralama faaliyetinde bulunan işletmeler tarafından en az bir yıl süreyle kiralanan taşıtların bu işletmelerce satışı,
Şeklinde sayılan ikinci el motorlu kara taşıtı satışları bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğin tam metnine ulaşmak için tıklayınız.
Stj. Av. Melisa ZALALTINTAŞ
17.08.2022