Kripto Para Hırsızlığı ve Suçluların Takibi
Kripto para piyasasına olan ilginin yükselmesi ve piyasa değerinin artması ile birlikte kripto para hırsızlığı da artmakta ve varlık sahipleri ciddi zararlara uğramaktadır. Kripto paralar yapıları gereği dolandırıcılık için uygun piyasaya sahip olup, yatırımcıların son derece dikkatli olması gerekmektedir. Bugün itibariyle kripto para piyasasının 3 trilyon dolarlık hacme ulaşması her geçen ilgiyi arttırmakta ve sisteme daha çok yatırımcı dahil olmaktadır. Forumlarda ve arkadaş ortamında her zaman efsanevi zenginlik hikayeleri anlatılsa da bu piyasalar oldukça riskli ve dolandırıcıların odak noktasında bulunan piyasalardır.
Dolandırıcılık Suçlarının Faili Kimlerdir?
Dolandırıcılık suçlarının faili genellikle borsalar, token/coin yaratıcıları, diğer yatırımcılar ve yakınlarımız olabilmektedir.
Emniyet teşkilatımız içerisinde yer alan siber suçlar biriminde bu konuda son derece bilgili ve tecrübeli görevliler bulunmaktadır. Şikayetler hakkında son derece titiz inceleme yapılmakta ve ilgilerin tespiti için üstün gayret gösterilmektedir.
Bu yazımızda kripto para dünyasında kripto para hırsızlığı ve suçlularının takibine yönelik bilgi ve tecrübelerimizi aktaracağız.
Kripto Para Hırsızlığı Nasıl Yapılır?
Uygulamada en basit ve takibi en kolay hırsızlık suçları merkezi borsa hesap şifrelerine erişim yoluyla işlenmektedir. Merkezi borsalar olarak adlandırılan borsalar ülkemizdeki Paribu, Btctürk, BinanceTr gibi borsalardır. Global çapta da farklı kullanıcı sayısı ve piyasa hacmine sahip borsalar bulunmaktadır.
Bu borsalarda spot/vadeli piyasalarda işlem yapabilmek için kural olarak telefon ya da mail doğrulaması yeterlidir. Ancak borsalardan para çekme işlemi yapabilmek için KYC (KnowYourCustomer) olarak adlandırılan doğrulama işlemi gerçekleştirilmektedir.
Merkezi borsalarda işlem yapabilmek için bir mail/telefon ile birlikte şifreye ihtiyaç duyulmaktadır.
Aynı şekilde parmak izi doğrulama (FingerprintVerification), desen doğrulama yöntemleri ile de hesap güvenliği arttırılabilmektedir.
Öncelikle kullanıcıların hesap güvenliği arttırmak yukarıda sunulan ya da borsaların size sunduğu tüm güvenlik doğrulamalarını yerine getirmesini öneriyoruz. Bu şekilde bilgilerden bir ya da birkaç tanesi hesap erişimi için yeterli olmayacaktır. Aynı şekilde hesapların bağlı bulunduğu mail hesaplarının da korunması gerekmektedir.
Herhangi bir sebeple kripto para hırsızları tarafından borsa hesabınıza erişim olduğunda genellikle borsalar tarafından farklı IP ile hesaba giriş yapıldığı yönünden bilgilendirme maili gönderilmektedir.
Bu aşamaya kadar hırsızlığı engelleyemediğiniz durumda kuvvetle muhtemel spot cüzdanınızda yer alan bedeller USDT gibi stabilcoinlere çevrilerek ya da bir başka merkezi borsaya ya da metamask/trustwallet gibi merkezi olmayan cüzdanlara gönderilecektir.
Suçluları Tespit Edebilir miyiz?
Bu halde suçluların tespit edilebilmesi için elimizde bir IP adresi bir de gönderim yapılan cüzdan adresi olacaktır. Eğer fail acemi değilse IP adresi üzerinden bir sonuca ulaşmanız oldukça zordur. Aksi halde kolluk tarafından yapılacak kısa bir soruşturma neticesinde fail ya da failler tespit edilebilecektir.
IP adresi üzerinden bir sonuç elde edilememesi halinde ise elimizdeki tek ve en önemli delil çekim yapılan cüzdan adresi olacaktır. Gönderim için kullanılan ağ üzerinden cüzdan adresinin takibi mümkündür. Blok zincir Analiz Sitesi (ethscan, bscscan vb.) olarak adlandırdığımız bu siteler üzerinden cüzdan hareketlerini inceleyebilirsiniz.
Bu halde cüzdan adresinden bir başka cüzdan adresine ya da borsa adresine aktarımları takip ederek cüzdan sahibi kişinin kullandığı borsa cüzdanına erişmeniz gerekmektedir. Keza elde edilen kripto paralardan gelecek gelirin realize edilmesi için genellikle bir merkezi borsaya ihtiyaç duyulmaktadır. Borsa cüzdanına aktarım yapılması halinde ise hesap sahibinin KYC doğrulaması yapmış olması sebebiyle kimliği tespit edilebilecektir. Bu takip bazen 1 gün bazen 1 ay bazen ise yıllar almaktadır.
Merkezi olmayan borsalar (Defi) ve cüzdanlar üzerinden yapılan hırsızlık eylemleri hakkında IP adresi tespiti yapılamayacağı için bu tür hırsızlık suçlarında elimizdeki tek bilgi aktarım yapılan cüzdan adresi olacaktır. Yukarıda belirtildiği gibi cüzdan takibi yapılarak faillerin tespit edilmesi mümkün olabilecektir.
KYC doğrulaması ile birlikte failler tespit edilmekte ve ilgililer hakkında hukuki ve cezai yollara başvuru yapılabilmektedir.
Suç merkezi borsa hesabının ele geçirilmesi, oltalama (Phishing) saldırısı yoluyla, sahte mailler gibi yollarla işlenebilmektedir.
Her eylem, eylemin niteliğine göre kripto para dolandırıcılığı suçunu, kripto para hırsızlığı suçunu ve bilişim suçlarını meydana getirebilecektir. Her somut olay ayrı ayrı değerlendirilmeli ve bu tespite göre yasal yollara başvurulmalıdır.
Av. Ali ÖZDEMİR
13.12.2021
Göçük Hukuk Bürosu