KREDİ KART AİDATI VE AİDATIN KART SAHİBİNE İADESİ
Kredi Kartı Nedir?
Kredi kartı, bankaların ve bazı finans kuruluşlarının müşterilerine verdiği, ödeme amaçlı veya banka ATM’lerinden nakit avans çekmek amaçlı kullanılabilen, yapılan harcamaları aylık olarak bankaya tek seferde ya da taksitlerle ödeme olanağı sunan ve kullanıldıkça para-puan ve benzeri isimler altında çeşitli avantaj ve ek hizmetler sağlayan nakit paraya alternatif bir finansal ödeme aracıdır.
Kredi Kartları Kim Tarafından Denetlenmektedir?
Türkiye’de kredi kartlarına dair her türlü faaliyet ile kart çıkaran kuruluşların kart sahipleri ile akdedeceği sözleşmelerin şekil ve içeriğinde yer alması gereken hususlar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından denetlenmektedir.
Kredi Kartı Aidatı Nedir?
Kredi kartı aidatı, kartın talebi ile başlayıp kullanım süresi boyunca devam eden ve banka tarafından karşılanan çeşitli hizmet bedellerinin müşteriye yansıtıldığı bir üyelik ücretidir. Günümüzde pek çok kredi kartı kullanıcısı, ödemiş oldukları kredi kartı aidat ücretlerinin kendilerine iade edilmesi için tüketici hakem heyetlerine başvurmaktadır.
Kredi Kartı Aidatı Yasal Mıdır?
Kredi kartı sahiplerinden talep edilen kart aidatı ücretlerinin hukuki boyutu konusunda BDDK’nin çıkarmış olduğu yönetmelik ve Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl Ve Esaslar Hakkında Tebliğ’de kredi kartlarından alınacak olan aidatlar ile ilgili detaylı bir düzenlemeye yer verilerek bankalar tarafından Kredi Kartı Aidatı talep edilmesi yasal bir hale getirilmiştir. Yani Bankaların sunmuş oldukları hizmetler karşısında aidat ücreti talep etme hakkı bulunmaktadır.
Kredi Kartı Aidatını Ödemek Zorunlu Mudur?
Vatandaşların kredi kartı alırken imzaladığı sözleşmede yıllık kart ücreti, kredi kartı aidatı, üyelik ücreti vb. bir kısım bulunuyorsa ya da alınan kredi kartının aidatlı olduğu bilgisi kendilerine verilmişse, bankalar kredi kartı yıllık ücreti alabilirler ve kart sahipleri bu aidatı ödemek zorundadır. Çıkarılan yönetmelik ve tebliğlerle birlikte kredi kartı aidatı yasal bir zemine oturtulduğu için kart sahiplerinin bu aidatı ödemesi gerekmektedir.
Aidatsız Kredi Kartı Var Mıdır?
Evet, bankaların aidatsız kredi kartı seçenekleri de vardır. Bankalar, müşterilere yıllık üyelik ücreti ve benzeri ad altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır. Vatandaşlar tarafından yapılan ücretsiz kredi kartı başvurularının bankalarca reddedilmesi hâlinde, bu başvuruya istinaden yıllık üyelik ücreti olan kredi kartı verilemez.
Bankalar yıllık üyelik ücreti bulunmayan kredi kartı limiti belirlerken, yıllık üyelik ücreti bulunan kredi kartı değerlendirme kriterlerini aynen uygulamakla yükümlüdür. Müşterilerin yıllık üyelik ücreti bulunan kredi kartını limiti aynı kalmak kaydıyla yıllık üyelik ücreti bulunmayan kredi kartı ile değiştirme talepleri, bankalar tarafından yerine getirilmek zorundadır.
Kredi Kartı Aidatı Ödemek İstemeyen Kart Sahipleri Ne Gibi Haklara Sahiptir?
-
KART SAHİBİNİN, AİDATLI KREDİ KARTININ AİDATSIZ KREDİ KARTI İLE DEĞİŞTİRİLMESİNİ TALEP HAKKI VARDIR
Kredi kartı çıkartan her kuruluş, yıllık üyelik ücreti, aidatı vb. isimler altında ücret almayacağı bir kredi kartı türüne sahip olmak zorundadır. Her bankanın aidatsız bir kredi kartı türü olması gerektiği gibi bu seçenek kredi kartı talep eden tüketiciye de bildirilmek zorundadır. Bu husus 6502 S. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da “Kart çıkaran kuruluşlar, tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır.” şeklinde açıklanmıştır. Kart sahibi, aidat ödeyerek sahip olduğu kredi kartını ücretsiz bir kartla değiştirmeyi bankadan talep edebilir ve banka bu talep doğrultusunda kart limitini aynı tutarak değişimi gerçekleştirmek zorundadır. Fakat ücretsiz kredi kartı, tüketicinin yıllık aidat ücreti ödeyerek yararlandığı taksitlendirme, puan biriktirme vb. bazı avantajları sunmayabilir.
Aidatsız kredi kartı vermeyen bankalar, normal kredi kartlarından ücret talep edemeyeceklerdir. Buna rağmen kart sahibinden kredi kartı aidatı tahsil edilirse, kart sahibi bir dilekçeyle tüketici hakem heyetine başvurup ödemiş olduğu kredi kartı aidat ücretinin tarafına iadesini talep edebilir.
-
KART SAHİBİNİN, AİDATLI KREDİ KARTI KONUSUNDA AÇIKÇA BİLGİLENDİRİLMESİ VE ONAYININ ALINMASI, AKSİ HALDE AİDATIN TARAFINA İADE EDİLMESİ GEREKMEKTEDİR.
Kart sahiplerinden kredi kartı aidatı talep edilebilmesinin bir diğer önemli koşulu ise kart sahiplerinin bu konuda açıkça bilgilendirilmiş ve rızasının alınmış olmasıdır. Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl Ve Esaslar Hakkında Tebliğ’e göre, “Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunludur. Sözleşmede ücreti belirlenmiş olan ürün ve hizmetler haricinde bir ürün veya hizmetin kuruluşlar tarafından ücret karşılığı verilebilmesi için işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde, finansal tüketiciye işlem öncesinde ücrete ilişkin bilgi verilmesi ve finansal tüketicinin onayının alınması gerekmektedir. Kuruluşlar tarafından finansal tüketicinin onayının alındığı ispat edilemediği takdirde, onay alınmamış sayılır.”
Kredi Kart Aidatı İadesi Konusundaki Mahkeme Kararları Nasıldır?
Güncel Yüksek Mahkeme kararlarına göre de bankaların kart sahiplerinden aidat ücreti vb. masrafları talep edebilmeleri kart sahibi ve banka arasında imzalanan sözleşmelerde vatandaşların bu konularda açıkça bilgilendirilmiş ve onaylarının alınmış olması şartına bağlanmıştır. Kart sahipleri tarafından ödenen aidatların, alınacak masrafların sözleşmelerde belirgin bir şekilde belirtilmediği gerekçesiyle vatandaşlara iade edilmesini öngören pek çok emsal Yüksek Mahkeme kararı mevcuttur.
Tüketicinin kredi kartı aidat ücretine ilişkin bilgilendirilmesinin önemi konusunda örnek gösterilebilecek güncel bir olayda bir banka müşterisi, yaklaşık bin lira tutarındaki kredi kart aidatına itiraz etmiş ve mahkeme aidat ücretli kartın tüketici ile müzakere edilip verildiğinin banka tarafından ispatlanması gerektiğini ve davalıya ücretsiz kart sunulduğunun banka tarafından ispat edilemediğini belirterek bankanın davasını reddetmiş ve tüketici lehine karar vererek tüketicinin ödemiş olduğu kart aidatının faiziyle tüketiciye iadesine hükmetmiştir.
Kendilerinden Haksız Bir Şekilde Kredi Kartı Aidatı Talep Edilen Kart Sahipleri Ödedikleri Aidat Ücretlerini Nasıl Geri Alabilir?
Kart sahipleri, ödemiş oldukları aidat ücretlerini geri almak için üç şekilde talepte bulunabilirler;
- Bankaya başvuru yaparak basit bir itiraz dilekçesi ile
- Tüketici hakem heyetine hesap ekstresi ile başvuru yaparak ve
- e-Devlet üzerinden Tüketici Hakem Heyeti’ne ve Bankalar Birliği Bireysel Müşteri Hakem Heyeti’ne başvurarak kredi kartı aidat ücretinin kendilerine iadesi için başvuruda bulunabilirler.
Kredi Kartı Aidat Ücretleri İle İlgili Yapılan Diğer Düzenlemeler Nelerdir?
- Kart çıkaran kuruluşlar, tüketicilerden yıllık üyelik ücreti ve benzeri ad altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır.
- Banka kartları ile sanal kredi kartlarından yıllık üyelik ücreti alınamaz.
- Asıl karta bağlı olarak sunulan her bir ek kredi kartının yıllık üyelik ücreti, asıl kartın yıllık üyelik ücretinin yüzde ellisini geçemez.
- Kredi kartı yıllık üyelik ücreti, ancak finansal tüketiciyi borçlandırıcı nitelikteki ilk kullanımı müteakip ve yıllık olarak tahakkuk ettirilebilir.
- Kesintisiz olarak, en az yüz seksen gün süreyle hareket görmeyen kredi kartları hareketsiz kart kabul edilir ve bu kartlara hareketsiz kaldığı müddetçe yıllık üyelik ücreti yansıtılamaz.
- Hesap özeti gönderimi, sanal kart oluşturma ve kullanımı ile bir takvim yılı içerisinde kayıp, çalıntı ve benzeri nedenler dolayısıyla gerçekleştirilen iki adede kadar kart yenileme karşılığında ücret alınamaz.
- Kredi kartı iptal talepleri, ilgili kredi kartıyla ilişkilendirilen herhangi bir borç bakiyesi bulunduğu gerekçe gösterilerek reddedilemez. Bu şekilde iptal edilen kredi kartlarının borç geri ödeme dönemlerinde yıllık üyelik ücreti tahsil edilemez.
Stj. Av. Melisa ZALALTINTAŞ
15.09.2022