MESAFELİ SÖZLEŞMELER YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK HAKKINDA BİLGİLENDİRME

Mesafeli Sözleşmeler, satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dâhil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ise her türlü tüketici işlemi ile tüketiciye yönelik uygulamaları kapsayan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 48. ve 84.  maddelerine dayanılarak hazırlanan ve internet üzerinden yapılan satışlarda tüketicinin her türlü çıkarını gözeten,  tüketicilerin herhangi bir şekilde zarara uğramaları halinde ise zararların tazminini sağlayarak en nihayetinde tüketiciye güvenli bir alışveriş ortamı sunmak ve tüketici menfaatlerini en üst düzeyde korumak amacıyla çıkarılmıştır.

23.08.2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (Yönetmelik)” ile birlikte 27.11.2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve mesafeli sözleşmelere ilişkin uygulama usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla çıkarılmış olan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde birtakım değişiklikler yapılmıştır.

Yönetmelik İle Yapılan Değişiklikler Nelerdir?

• Yönetmeliğin 2. Maddesinin ikinci fıkrasında belirtilerek Yönetmeliğin kapsamı dışında bırakılan sözleşme çeşitleri arasına “Kısa mesaj aracılığıyla kurulan ve eş zamanlı olarak tamamen ifa edilen abonelik içermeyen katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri ile 23/6/1983 tarihli ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu kapsamındaki bağışlar ve kamu kurumlarınca sunulan katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri” eklenmiştir.
  
• Yönetmeliğin 4. Maddesinde “tanımlar” başlığı altında düzenlenmiş olan “Yan sözleşme”nin tanımı yapılırken “aracı hizmet sağlayıcı” kavramı kullanılmış ve bu düzenleme ile birlikte Yönetmeliğe “aracı hizmet sağlayıcı” ve “platform” olmak üzere tanımlarıyla birlikte 2 yeni kavram eklenmiştir. Bundan böyle,

1. ARACI HİZMET SAĞLAYICI: Oluşturduğu sistem ile uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden gerçek veya tüzel kişiyi,
2. PLATFORM: Kamu hizmetlerinin tek noktadan sunulduğu ortak kamu elektronik platformu hariç olmak üzere, aracı hizmet sağlayıcının mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık etmek üzere oluşturduğu sistemi,

          İfade etmektedir.

• Yönetmeliğin “Ön bilgilendirme” başlıklı 5. Maddesinde yapılan değişiklikler sonucunda,

1. Tüketicinin satıcı ve sağlayıcı ile birlikte Yönetmeliğe yeni eklenen kavramlardan biri olan aracı hizmet sağlayıcı tarafından da tüm kimlik, adres ve iletişim bilgileri konusunda tam olarak bilgilendirilme yükümlülüğü getirilmiştir.

         Bununla birlikte tüketicinin satıcı, sağlayıcı veya aracı hizmet sağlayıcı tarafından bilgilendirilmek zorunda olduğu birkaç nokta daha Yönetmeliğe eklenmiştir.

          Buna göre tüketici,

1. Ödeme, ticari reklam ve tanıtımlarında taahhüt edilen süre ile uyumlu teslim veya ifa süresi, teslimat ve ifaya ilişkin diğer bilgiler ile varsa bunlara ilişkin taahhütler ve satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcının şikayetlere ilişkin çözüm yöntemleri ile,

• Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi, usulü, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile malın bu taşıyıcıyla iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgiler konusunda da satıcı, sağlayıcı veya aracı hizmet sağlayıcı tarafından bilgilendirilmek zorundadır.

• Mesafeli sözleşmenin platform üzerinden kurulması halinde aracı hizmet sağlayıcı ön bilgilendirmenin yapılmasından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olacaktır. Veri girişinin aracı hizmet sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlarda, maddenin birinci fıkrasında sayılan zorunlu hususlardaki eksikliklerden ve verilerin doğruluğundan aracı hizmet sağlayıcı sorumlu olacaktır.

• Yönetmelikte yapılan değişikliğe göre bundan böyle kalıcı veri saklayıcısı da tüketiciyi bilgilendirme araçlarından biri haline getirilmiştir.

         Yönetmeliğe göre mesafeli sözleşmenin sesli iletişim yoluyla veya siparişe ilişkin bilgilerin sınırlı alanda ya da      zamanda sunulduğu bir ortam yoluyla kurulması halinde satıcı veya sağlayıcı, tüketiciyi sipariş vermeden hemen önce açık ve anlaşılabilir bir şekilde söz konusu ortamda bilgilendirmek ve 5. Maddede yer alan bilgilerin tamamını en geç mal teslimine veya hizmet ifasına kadar yazılı olarak “veya kalıcı veri saklayıcısı ile”  göndermek zorundadır.

Düzenlemeyle birlikte artık kalıcı veri saklayıcısı örneklerinden olan kısa mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortam aracılığıyla tüketicinin bilgilendirilmesi sağlanabilecektir.

Aracı hizmet sağlayıcısı da söz konusu yükümlülüklerden satıcı ve sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuştur. Veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, bu maddede belirtilen bilgilendirmelerde bulunulması zorunlu hususlardaki eksikliklerden ise aracı hizmet sağlayıcı sorumlu tutulacaktır.

• Değişiklik ile birlikte aracı hizmet sağlayıcısının, satıcı ve sağlayıcı ile birlikte sorumlu tutulduğu diğer noktalar ise,-Tüketicinin 6. maddede belirtilen yöntemlerle ön bilgileri edindiğini kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak teyit etmesini sağlamak,
  -Tüketici siparişi onaylamadan hemen önce, verilen siparişin ödeme yükümlülüğü anlamına geldiği hususunda tüketiciyi açık ve anlaşılır bir şekilde bilgilendirmek,
  -Tüketicinin telefonla aranması durumunda her görüşmenin başında satıcı veya sağlayıcı kimliğini, eğer bir başkası adına veya hesabına arıyorsa bu kişinin kimliğini ve görüşmenin ticari amacını açıklamak ve
  -Cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmek olarak sayılabilir.

TÜKETİCİ TARAFINDAN CAYMA HAKKININ KULLANILMASI KONUSUNDA İSE,

• Tüketici tarafından yapılacak cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi dolmadan, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile satıcı, sağlayıcı veya yeni düzenleme ile birlikte aracı hizmet sağlayıcıya yöneltilmesi gerekmektedir.

Cayma hakkının kullanılması hususunda aracı hizmet sağlayıcıya yüklenen sorumluluklardan biri de platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde tüketicinin EK’te yer alan formu doldurabilmesi veya cayma beyanını gönderebilmesi için platform üzerinde gerekli sistemi kurmak ve tüketicilerin iletmiş olduğu cayma beyanlarının kendisine ve satıcı veya sağlayıcıya ulaştığına ilişkin teyit bilgisini tüketiciye derhal iletmektir.

• Satıcı, cayma hakkına konu malın, iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dâhil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür.

• Malın tesliminden önce cayma hakkının kullanılması durumunda ve hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, (teslim sonrası bedelin satıcıya aktarıldığı durum hariç olmak üzere) cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dâhil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri tüketiciye iade etmek konusunda müteselsilen sorumludur.

• Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde, satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin kendisine ulaşan bildirimi aracı hizmet sağlayıcıya derhal ulaştırmakla yükümlüdür.

• Satıcı veya sağlayıcı ile birlikte platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı tüm geri ödemeleri, tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır. Aracı hizmet sağlayıcı, satıcı ve sağlayıcı bu yükümlülüğün yerine getirilmesinde müteselsilen sorumludur.

• Ödemenin kredi kartı ile yapılmış olması durumunda, 23/2/2006 tarihli ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu kapsamındaki kart çıkaran kuruluşlar; satıcı, sağlayıcı veya aracı hizmet sağlayıcı tarafından aktarılan tutarı, kendilerine ulaşmasını takiben kart hamilinin kullanılabilir limitine tek seferde ilave etmekle yükümlüdür.

• Cayma hakkının kullanımında, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile bu taşıyıcıyla malın iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere belirlenen iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcı ile malın iadesi halinde iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgilere ön bilgilendirmede yer verilmemesi durumunda, söz konusu masraf satıcı veya sağlayıcı tarafından karşılanır.

• İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlüdür.
• Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde ise bu bilgilere ön bilgilendirmede yer verilmemesi ya da belirtilen taşıyıcının tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanıyorsa söz konusu masraf ve yükümlülükler aracı hizmet sağlayıcı tarafından karşılanmak zorundadır.

• Yönetmeliğe yeni eklenen “Aracı hizmet sağlayıcının yükümlülükleri” başlıklı maddeye göre aracı hizmet sağlayıcı, platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülüklerin kullanım süresi boyunca tüketicilerin,-Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirim,
  -Sözleşmenin feshine dair bildirim,
  -Bedel iadesi talebi,
  -Satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların talebi ile
  -Teslimat veya ifaya ilişkin talep ve şikâyetlerine ilişkin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurmak, kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlü ve bu talep ve bildirimleri satıcı ve sağlayıcıya derhal iletmek zorundadır.

• Aracı hizmet sağlayıcı, bu Yönetmelikte yer alan hususlardan dolayı tüketicinin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların üç yıl boyunca tutulmasından ve istenilmesi halinde bu bilgilerin ilgili kurum ve kuruluşlar ile tüketicilere verilmesinden sorumludur.

Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde aracı hizmet sağlayıcı;

• Malın teslimi veya hizmetin ifasından önce tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren,
• Malın tesliminden sonra tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarih itibarıyla bedel satıcıya aktarılmamışsa cayma hakkına konu malın, iade için öngörülen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten veya iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade edilmesi durumunda da satıcıya ulaştığı tarihten itibaren,
• Tüketicinin sözleşmeyi fesih hakkını kullanması durumunda fesih bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren,

     14 gün içinde, tahsil ettiği mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarının tüketiciye iadesinden, satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur.

• Aracı hizmet sağlayıcı, satıcı veya sağlayıcının onayı olmaksızın düzenlediği kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlara ilişkin olarak aracılık ettiği mesafeli sözleşmelerde kampanya ve benzeri taahhütlerin karşılanmamasının neden olduğu sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi hallerinden sorumludur.

• Satışa sunulan mal veya hizmete ilişkin platform üzerinden yapılan reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen bilgiler ile ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususların uyumlu olmasından ve ispatından aracı hizmet sağlayıcı sorumludur.”

• Tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimi yönelttiği tarihten itibaren malı satıcı veya sağlayıcıya ya da yetkilendirmiş olduğu kişiye geri göndermek zorunda olduğu süre Yönetmelik ile birlikte 10 günden 14 güne çıkarılmıştır.

• Yönetmeliğin tüketiciler tarafından belki de en dikkat çekici değişikliklerinden biri ise şu şekildedir;

Tüketici, ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarına yer verilmesi halinde teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlüdür. Ancak, tüketiciye teslim edilen malın Kanunun 8. maddesi kapsamında ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebilir.”

Yani yapılan değişiklik ile birlikte bundan böyle internet üzerinden yapılan alışverişlerde iade edilmek istenen ürünün iade masrafı –en çok kullanılan tabiriyle kargo ücreti- ürünün defolu, bozuk veya arızalı vb. ayıplı olması durumları hariç satıcı değil, tüketici tarafından karşılanacaktır.

• Yönetmelikteki bir diğer değişiklik ile birlikte satıcı veya sağlayıcı ile Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde yan sözleşmeye aracılık edilmesi halinde aracı hizmet sağlayıcı da bu bildirimin yapılmasından sorumlu tutulacaktır.

• Yönetmeliğin 15. Maddesinde yer alan ve tüketicinin cayma hakkını kullanamayacağı sözleşmeleri düzenleyen “Cayma Hakkının İstisnaları” başlıklı maddeye,-13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmeler,
  -Tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler,
  -Canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmeler ve
  -Tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara ilişkin sözleşmeler,

          Eklenerek sayılan sözleşme tipleri cayma hakkının kullanımının kapsamı dışında bırakılmıştır.

• Sözleşmelerin ifa ve teslimat sürecini düzenleyen Yönetmeliğin 16. Maddesinde yapılan değişikliğe göre ise,

Satıcı veya sağlayıcının edimini yerine getirmek zorunda olduğu süre tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler haricinde mal satışlarında bu süre her halükarda otuz günü geçemeyecektir.

• Tüketicinin açık onayı alınmadan ilave ödeme yükümlülüğü doğuran seçeneklerin kendiliğinden seçili olarak sunulmuş olmasından dolayı tüketici bir ödemede bulunmuş ise, satıcı veya sağlayıcı ile platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde aracı hizmet sağlayıcı bu ödemelerin iadesini derhal yapmak zorundadır.

*** Yönetmeliğin 9. maddesi ile değiştirilen 12. maddenin dördüncü fıkrasının son cümlesi 1 Ocak 2023 tarihinde, diğer değişiklik hükümleri ise 1 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir. ***

Yönetmeliğin tam metnine ulaşmak için tıklayınız.

Stj. Av. Melisa ZALALTINTAŞ

 Göçük Hukuk Bürosu      

25.08.2022