MADRİD SİSTEMİ ÇERÇEVESİNDE WİPO KANALIYLA ULUSLARARASI ALANDA MARKA TESCİLİ
Markanızın tescilinden doğan haklarınız kural olarak yalnızca tescili yapılan ülkede koruma sağlamaktadır. Günümüzde birçok şirket ülkemizdeki ticari faaliyetlerinin yanında uluslararası alanda da ticari faaliyetini yürütmekte ve birden fazla ülkede faaliyet göstermektedir. Ancak markanın bu ülkelerde de korunması isteniyorsa ilgili ülkelerde marka başvuruları yapılmalı ve tescil süreçleri yürütülmelidir. Türk Patent ve Marka Kurumu nezdindeki tescillerimizin koruma kapsamının ülkemiz sınırlarında kaldığını unutmamak gerekir.
Bu noktada birden fazla ülkede tescil faaliyeti yürütmek yerine Madrid Sistemini kullanarak tek bir başvuru ile sistemde yer alan birden fazla ülkede marka tescil başvurusu yapılabilmektedir. Bu şekilde yapılan başvurular hem daha pratik hem de daha az maliyetlidir.
Markaların uluslararası tescili iki anlaşma ile düzenlenmiştir. Bunlardan ilki 1891 tarihli Markaların Uluslararası Tesciline İlişkin Madrid Anlaşması; diğeri ise 01.04.1996’da uygulanmaya başlayan Madrid Anlaşmasına ilişkin Protokoldür. Madrid Protokolü 01.01.1999 tarihi itibariyle ülkemizde uygulanmaya başlamıştır. Ülkemiz Madrid Sistemi içerisinde yer almaktadır.
Uluslararası alanda marka tescil başvurusu, Madrid Protokolüne taraf olan bir ülkede gerçek ve etkin sınaî veya ticari bir kuruluşu olan veya o ülkede yerleşik olan veya o ülkenin tabiiyetinde olan bir gerçek veya tüzel kişi tarafından yapılabilir.
Bu noktada özellikle belirtilmesi gereken nokta şudur. Markanızın WİPO (World Intellectual Property Organization)’ya tescili diye bir prosedür yoktur. Markanızın WİPO kanalıyla taraf ülkelere tescili prosedürü vardır. WİPO burada aracı kurum olup, uluslararası marka tescilinin tek bir dil ile hızlı bir şekilde yapılabilmesi ve sistemin birliği için tasarlanmış bir kurumdur.
WİPO Kanalıyla Uluslararası Marka Tescil Başvuru Nasıl Yapılır?
Öncelikle, WİPO kanalıyla uluslararası marka başvurusu yapabilmemiz için öncelikle ülkemizde başvuru yapılmış veya tescil edilmiş bir markamız olmalıdır. Uluslararası marka başvurusu için markanızın Türkiye’ de tescil edilmiş olma şartı aranmaz. Başvurunuzun bulunması yeterlidir. Türkiye’ de marka tescili hakkında ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Türkiye’ de yer alan markanızı referans alarak WİPO tarafından oluşturulmuş ve sürekli güncellenen İngilizce olarak hazırlanmış formu doldurmanız ve bu formu WİPO’ ya gönderilmek üzere menşe ofis olan Türk Patent ve Marka Kurumu’ na iletmeniz gerekmektedir. Ayrıca form ile birlikte başvurumuza esas ücretlerin ödenmiş, ödeme bilgilerinin forma işlenmiş olması gerekmektedir.
Ödemeler CHF(İsviçre Frangı) olarak kabul edilmektedir.
Başvurumuzda eksiklik yok ise Türk Patent ve Marka Kurumu iki ay içerisinde başvurumuzu WİPO’ ya iletir. Eksiklik bulunması halinde ise durum size bildirilir ve eksikliğin giderilmesi istenir. Eksikliklerin verilen sürede tamamlanması halinde başvurunuz WİPO’ ya menşe ofis sıfatıyla Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından iletilir.
Burada önemli nokta mevcuttur. WİPO başvurularında Türk Patent ve Marka Kurumu aracı pozisyondadır. Muhatabımız WİPO’ dur. Türk Patent ve Marka Kurumu’ nun görevi WİPO ile bizim aramızda iletişimi sağlamaktadır.
Başvuru ile birlikte WİPO’ ya mail adresimizi bildirdiğimizde WİPO tarafından yapılan bildirimler e-mail kanalı ile tarafımıza doğrudan WİPO tarafından gönderilmektedir. Bu bildirimlere bizim tarafımızdan verilecek cevaplar ise yine Türk Patent ve Marka Kurumu aracılığı ile iletilmektedir.
Türkiye’ de markanız için başvuru yaptığınız ya da tescil ettirdiğiniz mal ve hizmet sınıfları için uluslararası marka başvurusunda bulunabilirsiniz. Başvuruda sınıf sayısı daraltılabilir ancak genişletilemez.
Uluslararası marka başvurularında, usul ve esaslarda hataya düşülmemesi ve hak kaybı yaşanmaması için bu konuda deneyimli bir marka vekili ile çalışılması tavsiye edilmektedir.
WİPO Başvuru Ücretleri Ne Kadardır?
WİPO’ ya yapılacak başvurularda ödenecek ücretler markanın garanti ya da ortak marka olup olmaması, renkli ya da renksiz olması, mal ve hizmet sınıf sayısı ve belirlenmiş ülkelere göre değişiklik arz etmektedir.
Madrid sistemine taraf ülkeler listesine buradan ulaşabilirsiniz.
Bu parametrelere göre sabit bir ücret bildiriminde bulunmak mümkün değildir. Ancak WİPO tarafından oldukça başarılı şekilde oluşturulmuş bir hesaplama arayüzü (fee calculator) bulunmaktadır. Arayüze buradan ulaşabilirsiniz.
WİPO tarafından talep edilen ücretler yanında başvurunun WİPO’ ya iletilmesi için kurum tarafından 2020 yılı için 390-TL ücret talep edilmektedir. Bu ücret her yıl güncellenmektedir.
Belirleme İşlemleri
Yukarıda da ayrıntılı olarak bildirildiği üzere WİPO kanalı ile ancak Madrid Sistemi’ nde yer alan akit devletler için marka başvuru yapılabilir. Başvuru formu ile yapılan belirleme işlemi ile birlikte henüz başvurunuzun başında tescil talep edilen akit devletler belirlenmelidir.
WIPO’ya gönderilen başvuru, Uluslararası Tescil Numarası(IRN) aldıktan sonra başvuru sahibi ilk başvuruda yer almayan ancak daha sonra tescil talep ettiği Madrid Protokolüne taraf ülkelerde de Sonraki Belirleme (Subsequent Designation) işlemi ile tescil başvurusunda bulunabilir. Bunun için ayrı bir form tanzim edilir ve WİPO’ ya iletilir.
Başvuru Sonrası Süreçler
WİPO’ ya yapılan başvuru sonrası süreç sırasıyla şu şekilde ilerleyecektir.
1- WIPO uluslararası marka başvurusunu inceleyecek ve uygunsuzluk denetimi yapacaktır.
2- Uygunsuzluk tespit edilmez ise WİPO uluslararası marka başvurusunu belirlenen ülkelerin ofislerine göndermektedir. Markanın belirlenen ülkede tescili için ayrıca ilgili ülkelerde gerekli incelemeler yapılacaktır. WIPO, başvurudan itibaren 6 ay içerisinde bir uluslararası bir tescil belgesi düzenleyecek ve size iletecektir. WIPO tarafından iletilen uluslararası tescil belgesi markanızın belirlenen ülkelerde tescil edildiği anlamına gelmemektedir.
3-Belirlenen ülke ofisleri tarafından başvuru hakkında yayın veyahut geçici ret kararı (provisional refusal) verilebilmektedir.
4- Başvuru hakkında yayın kararı, başvurunun ilgili ofis tarafında olumlu değerlendirilmesi halinde verilmektedir. Bu durumda başvurunuz ilgili ülkede üçüncü kişilerin var ise itirazlarını sunulabilmesi için yayınlanacaktır. İtiraz süresi her ülkede farklılık yaratabilmektedir. İtiraz tarafından belirlenene sürede başvuruya itiraz gelmemesi veyahut itirazın reddedilmesi halinde markanız tescil edilir. Durum size WIPO kanalı ile bildirilir.
5- İlgili ofis tarafından Geçici ret kararı kararı verilmişse durum size bildirilir. Verilen sürede karara karşı itiraz edebilirsiniz. Ancak itiraz ilgili ofis nezdinde yapılacaktır. Bu durumda ilgili ülkede faaliyet gösteren bir marka vekilinden destek almak gerekecektir. İtirazınızın kabul edilmesi halinde ilgili ofis markanız için yayın kararı verecektir. Yayın süresinde markanıza itiraz edilmemesi veyahut yapılan itirazın reddedilmesi halinde markanız için tescil kararı verilecektir.
Burada dikkat edilmesi gereken bir başka nokta ise ilgili ofisin başvuru hakkında işlemleri tamamlaması için 18 aylık süresinin olmasıdır. Tescil süreçleri bu nedenle uzayabilmektedir.
Uluslararası Marka Başvurusunun Bağımlılık Durumu
Uluslararası tescil başvurusu, başvuruya esas teşkil eden başvuru halinde veya tescilli markaya Uluslararası tescil tarihinden itibaren 5 yıl süre ile bağımlı durumdadır. Uluslararası tescil tarihinden itibaren 5 yıl içinde esas markanın koruma kapsamını kısıtlayacak veya ortadan kaldıracak değişiklikler, menşe ofis (TÜRKPATENT) tarafından WIPO ’ya bildirilir ve Uluslararası başvurunun tescil kapsamı da kısıtlanır veya ortadan kaldırılır.
Özetle, uluslararası tescil tarihinden itibaren ilk 5 yıl markanızın Türkiye’ de durumunun değişmesi uluslararası marka başvurunuzu da etkilemektedir. Ancak 5 yılın sonunda başvurunuz, menşe ofis başvurunuzdan bağımsız hale gelmekte ve Türkiye’ de durumunun değişmesi uluslararası marka başvurunuzu da etkilememektedir.
Av. Ali ÖZDEMİR
09.12.2020