AZLIĞIN TALEBİYLE GENEL KURUL TOPLANTISININ ERTELENMESİ
Türk Ticaret Kanunu’nun 420. maddesi ile Anonim ortaklıklar genel kurulunda finansal tabloların ve bununla bağlantılı konuların görüşülmesinin azınlık pay sahiplerinin talebi üzerine genel kurul toplantısının ertelenmesi hakkında bir düzenleme getirilmiştir.
Getirilen bu düzenleme ile Anonim şirketlerde olağan genel kurul toplantısının hangi şartlar çerçevesinde erteleneceği aşağıda izah edilmiştir.
“Finansal tabloların müzakeresi ve buna bağlı konular” genel kurul toplantısının ertelenmesine konu olabilir.
Finansal tabloların müzakeresini erteleme hakkı uygulamada en çok başvurulan azlık haklarındandır. Peki finansal tablolar nelerdir?
Sorunun cevabına ilişkin Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlemeler mevcuttur. TTK madde 515’e göre “Anonim şirketlerin finansal tabloları, Türkiye Muhasebe Standartlarına göre şirketin malvarlığını, borç ve yükümlülüklerini, öz kaynaklarını ve faaliyet sonuçlarını tam, anlaşılabilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaçlara ve işletmenin niteliğine uygun bir şekilde; şeffaf ve güvenilir olarak; gerçeği dürüst, aynen ve aslına sadık surette yansıtacak şekilde çıkarılır.
Finansal tablolar, vergi kanunları, TTK, Sermaye Piyasası Kanunu vb. kanunlar tarafından bazı şirketler için zorunlu olarak tutulan, bir şirketin dönemsel faaliyetleri sonucu hazırlanmak ve yayınlanmak (halka açık şirketler, aracı kurumlar vb.) zorunda olunan ve ilgili şirketin performansını gösteren, standartlaştırılmış muhasebe kayıtlarıdır. Başlıcaları bilanço, gelir-gider tablosu- satılan malın maliyeti, kar dağıtım, fon ve nakit akım tablolarıdır.
Maddede yer alan diğer bir önemli nokta “Finansal tabloların müzakeresine bağlı konular”dan ne anlamamız gerektiğidir. Bununla ilgili 6102 sayılı Kanun m.413/3’te açıkça “Yönetim kurulu üyelerinin görevden alınmaları ve yenilerinin seçimi yılsonu finansal tablolarının müzakeresi maddesiyle ilgili sayılır.” hükmüne yer vermiştir. Hükmün temelindeki mantık, genel kurula yönetim kurulu üyelerini her olağan genel kurul toplantısında görevden alabilme olanağı verilmesidir. Yani memnun kalınmayan, beğenilmeyen yönetim kurulu tarafından süre endişesi olmadan değiştirilebilip yerlerine yenileri seçilebilecektir.
Fakat burada bir ayrım yapılmalıdır. Gerçekten de şayet yönetim kuruluna seçilecek kişilerin tamamı yeni kişilerden oluşuyorsa, finansal tabloların görüşülmesinin ertelendiği toplantıda yönetim kurulu üyelerinin seçilebilmesi olanaklıdır. Buna karşılık yönetim kurulu üye adaylarının bir kısmı veya tamamı önceki faaliyet döneminde de aynı görevi ifa etmişlerse, bunların ertelemeye rağmen aynı genel kurul toplantısında tekrar yönetici olarak seçilmeleri sakıncalıdır ve TTK m.445 vd. kurallarına göre iptal ettirilebilir.
Sermayenin onda birine (HAAO’da yüzde beş) sahip pay sahipleri erteleme talebinde bulunabilirler.
Azınlık pay sahipleri bilanço görüşmelerinin ertelenmesi talebinde bulunabilmektedirler.
Sahip olunması gerekilen pay, maddede açıkça yazılmış olup sermayenin onda birine, halka açık şirketlerde ise yirmide birine sahip olunması yeterli görülmüştür. Çoğu yapmaya yetkili olanın azı da yapmaya yetkili olacağı prensibinden yola çıkarak payı daha fazla olan pay sahiplerinin de bu noktada talepte bulanabilecekleri maddeden çıkarılabilmektedir.
Gerçi örneğin bireysel pay sahibi bile, finansal tabloların görüşülmesinin ertelenmesini isteyebilmekte olup ancak bu istek genel kurul tarafından kabul edilmek zorunda değildir. Fakat aynı talep kanunda öngörülen azınlık veya çoğunluk tarafından yapılırsa, bu durumda finansal tabloların görüşülmesi ertelenmek zorundadır.
Erteleme konusunda genel kurulda talepte bulunulmalı ve talep üzerine toplantı başkanı toplantıyı ertelemelidir.
Maddede de yer alan talep kelimesinden ne anlamamız gerektiği önemli bir husustur şöyle ki, bilanço görüşmelerinin ertelenmesinin talep şeklinde ortaya konması teklif olarak sunulmaması gerekmektedir.
Böyle bir talebe rağmen toplantı başkanının genel kurul görüşmelere devam etme kararı verip bilançonun tasdiki yolunda bir karar alırsa bu karar kanuna aykırıdır. Bu gibi kararlar TTK m.445 gereğince iptal edilebilirler. Ancak bu noktada unutulmaması gereken bir nokta, iptal davasının açılabilmesi için muhalefet şerhinin toplantı tutanağına yazdırılmış olması gerekmektedir.
Genel Kurul Toplantısının Ertelenmesi Talep Edilirken Gerekçe Gösterilmeli Midir?
Yargıtay’ın benimsediği baskın görüş ve öğretide bu azlık hakkının gerekçe gösterilmeksizin dahi ileri sürülebileceği yönündedir.
Her ne kadar bununla ilgili TTK m.420 hükmü herhangi bir düzenleme içermemekte ise de ikincil mevzuatta bu hususa ilişkin düzenlemelere yer verdiğini söylemek mümkündür.
GK Yönetmeliği m.28 hükmünün 3. fıkrasında “Azlık pay sahipleri tarafından finansal tablolar hakkında ileri sürülecek tüm itirazların ilk toplantı da yapılması ve bunların tutanağa yazılması zorunludur.” ifadesine ve aynı maddenin 4. fıkrasında “Erteleme üzerine yapılacak toplantıda aynı veya farklı gerekçelerle azlık pay sahipleri tarafından finansal tabloların müzakeresinin tekrar ertelenmesi talep edilemez.” ifadesine yer verilmesi, ilk erteleme talebinin de bir gerekçeye dayandırılması gerektiği izlenimi yaratmaktadır.
Genel Kurul Toplantısının Ertelenmesi Süresi Nedir?
Erteleme kararı alındıktan sonra genel kuruldaki bilanço ve buna bağlı konuların görüşülmesi bir ay (30 gün olarak hesaplanmamalı) sonrasına ertelenir. Kanunda öngörülen bu süre azınlık lehine tanınmış müktesep hak niteliğinde asgari süredir.
Zira doktrinde bu süre, sermayenin çoğunluğuna sahip pay sahiplerinin izin vermesi halinde bir aydan fazla olmak üzere de ertelenebileceği ileri sürülmektedir. Fakat TTK’da ve ikincil düzenleme de erteleme süresine ilişkin olarak tereddüte yer bırakmayacak bir hükmün sevk edilmemiş olması bu konuda net bir şey söylenmesine engel olmaktadır.
Azlığın Bilanço Görüşmelerini İkinci Kez Ertelettirme Şartları Nelerdir?
TTK m. 420 hükmünde toplantının ikinci kez ertelenebilmesi için finansal tabloların itiraza uğrayan ve tutanağa geçmiş bulunan noktaları hakkında ilgililer tarafından “dürüst hesap verme ilkesi” uyarınca cevap verilmemiş olması şartı aranmaktadır.
“Dürüst hesap verme ilkesi” TTK m.515’te tanımlanmıştır. Buna göre, Anonim şirketlerin finansal tabloları, Türkiye Muhasebe Standartlarına göre şirketin malvarlığını, borç ve yükümlülüklerini, öz kaynaklarını ve faaliyet sonuçlarını tam, anlaşılabilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaçlara ve işletmenin niteliğine uygun bir şekilde; şeffaf ve güvenilir olarak; gerçeği dürüst, aynen ve aslına sadık surette yansıtacak şekilde çıkarılır.
Böylelikle toplantının ikinci kez ertelenip ertelenmeyeceğinin belirlenmesi bakımından TTK m.420 hükmü “dürüst hesap verme ilkesi” uyarınca gerekli cevapların verilmemiş olması halinde ertelenebileceğini kriterini düzenlemiştir.
Genel Kurul Toplantısının Ertelenmesi Sonrası Yapılması Gerekenler
Azınlığın talebine göre finansal tabloların ve bununla bağlantılı diğer konuların görüşülmesinin ertelenmesi üzerine erteleme ortaklara TTK m.414/1’deki usulde yani ortaklık ana sözleşmesinde gösterilen şekilde ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ve de ayrıca varsa ortaklığın internet sitesinde ilan suretiyle bildirilir.
Bu erteleme üzerine bir ay sonra yeni bir genel kurul toplantısı yapılacaktır. Yapılacak olan bu toplantı ertelenen toplantının devamı niteliğindedir. Bu sebepten dolayı aynı gündem maddesiyle toplanılmalı, ertelenen toplantıdaki başkanın ve başkanlık divanın görev yapması gerekmektedir.
İkinci toplantıyla bağlantılı örnek vermek gerekirse;
ABC Otomotiv Anonim Şirketi genel kurul toplantısı sırasında azınlık ortaklar tarafından, finansal tabloların bazı kalemlerinin doğru olmadığı, ortaklığının gelirinin daha fazla olması gerektiği gerekçeleriyle ve bu itirazlarını toplantı tutanağına kaydettirerek, finansal tablo görüşmelerinin ertelenmesini talep etmişlerdir. Bu talep üzerine genel kurul toplantısı bir ay sonraya bırakılmıştır. Yapılan ikinci toplantıda aynı azınlık ortaklar, itiraz ettikleri finansal tablolar hakkında yeterli bilgi alamadıklarını, toplantının tekrar ertelenmesi gerektiğini talep etmişlerdir. Bu talep genel kurul tarafından yeterli açıklama yapıldığı gerekçesiyle reddedilmiştir.
Genel kurulun ret kararı yerinde midir diye incelemek gerekirse iki farklı olasılığı göz önünde bulundurarak cevaplamamız gerekmektedir.
İlk olasılık, azınlığa finansal tabloların itiraza uğrayan ve genel kurul toplantı tutanağına geçirilen noktaları hakkında hiç bilgi verilmemesidir. Bu durumda azınlığın talebiyle yine genel kurul toplantısının ertelenmesi gerekir.
Diğer olasılık, azınlığın belirttiği noktalar hususunda ilgililerce açıklama yapılması ancak yapılan bu açıklamaların yeterli olmamasıdır. Kanun burada azınlık tarafından finansal tablolarda itiraz edilen hususlar hakkında, ilgililerce dürüst hesap verme ölçüsü ilkeleri uyarınca cevap verilmemesini tekrar erteleme nedeni olarak değerlendirmektedir.
Ancak bu karar genel kurul tarafından değerlendirilmektedir. Şayet genel kurul talebi haksız bir şekilde reddederse, genel kurulun bu kararına karşı iptal davası açılabilmektedir.
UYARI: Bu sitede yer alan bilgiler, makaleler, kararlar ve sair paylaşımlar Avukatlık Kanunu, TBB Reklam Yasağı Yönetmeliği ve TBB Meslek Kuralları ile ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınarak ve meslek itibarını zedeleyecek her türlü tavır ve davranıştan özenle kaçınılarak hazırlanmaktadır. Site içeriğindeki paylaşımların herhangi birinde reklam, tanıtım, pazarlama, iş sağlama amacı güdülmemektedir. Bu sebeple, bu bilgilerin profesyonel danışmanlık hizmeti yerine geçtiği kabul edilmemelidir. Site içeriğinde bulunan her türlü paylaşım Göçük Hukuk Bürosu ekibinin bilgi ve emeğinin ürünü olup, FSEK kapsamında eser niteliğindedir ve izinsiz kullanımı yasaktır.