TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİ
Tahliye Taahhütnamesi Nedir?
Tahliye taahhütnamesi, Türk Borçlar Kanununu 352. Maddesi uyarınca “Kiracı, kiralananın teslim edilmesinden sonra, kiraya verene karşı, kiralananı belli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak üstlendiği hâlde boşaltmamışsa kiraya veren, kira sözleşmesini bu tarihten başlayarak bir ay içinde icraya başvurmak veya dava açmak suretiyle sona erdirebilir” şeklinde tanımlanan hukuki kurumdur.
Tahliye Taahhütnamesi Geçerlilik Şartları Nelerdir?
Tahliye taahhüdü, ilgili maddede belirtildiği üzere kiracının kiraya verene karşı, kiralananı belli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak üstlenmesi şeklinde oluşturulur. İlgili maddeden de anlaşılacağı üzere birtakım şartlara tabiidir. Şartlar kısaca şöylece sıralanabilir:
- Söz konusu tahliye taahhüdünün yazılı şekilde yapılmış olması,
- Taahhüdün kiralayan ya da yetkili temsilcisi vasıtasıyla verilmiş olması,
- Tahliye taahhüdünde tahliye tarihinin belirtilmiş olması,
- Taahhüdün kiralananın teslim edilmesinden sonra verilmiş olması, gerekmektedir.
Kiraya veren ve kiralayan taraflar arasında yazılı tahliye taahhüdü var ise kiralayan bu belgeye dayanarak, icra takibi yoluyla tahliyeyi takip ederek veya Sulh Hukuk Mahkemesinde dava açmak suretiyle kira akdini sona erdirebilir.
Tahliye taahhüdünün geçerli sayılacağı bazı haller:
- Yazılı şekilde yapılan tahliye taahhüdünün, kira sözleşmesinin akdedilmesinden sonraki bir tarihte (kira ilişkisinin devam ettiği süre içinde) yapılmış olması gerekir.
- İlgili tahliye taahhüdü üzerinde tanzim ve tahliye tarihi bulunmalıdır.
- Kiracı tarafın yetkilendirdiği vekil tarafından imzalanan tahliye taahhüdü geçerlidir.
- Tahliye taahhüdüne şart konulması durumunda ilgili taahhütname geçerliliğini kaybetmez.
Tahliye taahhüdünün geçerli sayılamayacağı bazı haller:
- Kira sözleşmesinin imzalanması esnasında akdedilen tahliye taahhütnamesi geçersizdir.
- Kiralayan tarafta birden çok kişinin olmasına karşılık kiralayanlardan yalnız birinin imzaladığı tahliye taahhütnamesi geçersizlik teşkil edecektir.
- Yetkisi olmayan kişilerce düzenlenen tahliye taahhütnamesi geçersiz olacaktır.
- Türk Borçlar Kanunu 27. Maddesinde belirtilen hususlardan olan “Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür” ibaresine müteakip taahhütname geçersiz sayılacaktır.
- Türk Borçlar Kanunu 39. Maddesi kapsamında, yanıltmak, aldatmak ya da korkutmak suretiyle imzalatılan tahliye taahhütnamesi de geçersizlik durumunu ortaya çıkaracaktır.
- Tahliye taahhütnamesinin imzalanması ardından kiralanana ilişkin yapılan yeni kira sözleşmesinin akdiyle birlikte ilgili tahliye taahhütnamesi geçersiz sayılacaktır.
Tahliye Taahhütnamesine Nasıl İtiraz Edilir?
Geçersiz olduğu düşünülen ilgili taahhütnameye yönelik geçerli gerekçeleri sunmak kaydıyla her zaman itiraz edilebilir. Kiralayan taraf geçersizliğin tespiti için tespit davası açma yoluna gidebilir, kiralayan durumunu her türlü delille ispat edebilir; böylece tahliye taahhütnamesinin geçersizliğini öne sürebilir. Tahliye taahhütnamesinin geçerliliğine itiraz, yaygın olarak taahhütname üzerindeki tarihin sonradan doldurulması durumunda, taahhütnamenin kira sözleşmesi ile eş zamanlı olarak imzalanması durumunda veya kiralayanın imzasının sahteliği durumunda ortaya çıkar.
Tahliye Taahhütnamesine Yapılan İtiraz Nasıl Kaldırılacaktır?
Kiraya konu edilen taşınmazın teslim edildiği tarihten sonraki bir tarihte yazılı olarak düzenlenmiş olması gerekmektedir. Tahliye taahhütnamesi üzerinde yer alan tarihten başlayarak bir ay içinde icraya gidilebilir veya yine bir ay içerisinde dava yoluna başvurmak koşuluyla kiracının tahliye edilmesi istenebilir.
Bazı Önemli Bilgiler
Yazılı tahliye taahhüdü noter aracılığıyla resmi şekilde düzenlenebileceği gibi kiraya veren ve kiralayan arasında adi şekilde de akdedilebilir. Ancak adi şekilde akdedilen tahliye taahhütnamesi itiraza konu olabilecekken noter aracılığıyla akdedilen tahliye taahhütnamesine itiraz edilmesi oldukça güç koşullarda gerçekleşebilecektir.
Yukarıda daha öncesinde de belirtildiği üzere kiralayan tarafından imzalanan taahhütname sonrasında akdedilen yeni kira sözleşmesiyle birlikte, yeni sözleşmeden daha eski tarihli olan tahliye taahhütnamesi geçersiz olacaktır. Yeni kira sözleşmesinin akdedilmesinden sonra eski tarihli tahliye taahhütnamesine dayanan kiraya verenin tahliye talebi de geçersiz sayılacaktır.
İlgili tahliye taahhüdü kiracıyı tek başına derhal çıkarmaya yeterli olmayacaktır. Tahliye taahhüdü Türk Borçlar Kanunu 352. Maddesi uyarınca iki ayrı şekilde ilgili makamlara tebliğ edilmesi suretiyle geçerlilik kazanacak ve kiraya veren bu yollardan birini kullanmak kaydıyla tahliye talebinde bulunabilecektir. Kanunda belirtildiği üzere bu yollardan ilki, tahliye davasının açılmasıdır. Bu imkanın kullanılması, ilgili kiralananın beyan edilen tarihten başlayarak bir aylık süre içinde tahliyesinin talep edilmesi üzerine mahkeme yoluna başvurulmasıyla gerçekleşecektir. İkinci imkan ise, kiraya verenin icra dairesi kanalıyla tahliye emrinde bulunmasıdır.
Son olarak, yürürlükte olan tahliye taahhütnamesinin iptal edilebilmesi için tarafların bu hususta uyuşması gerekmektedir. Uyuşma adına yapılan anlaşmanın yazılı şekle tabii olması beklenmez ancak ispat kolaylığı bakımından yazılı olması uygulamada kolaylık sağlayacaktır.
Öğr. Stj. Mustafa Emir GÜNDOĞDU
22.03.2023