Kiralananı sonradan edinen kişinin ihtiyacı olması durumu ve neler yapılması gerektiği Türk Borçlar Kanunun 351. Maddesinde düzenlenmiştir. Yeni malik satın almış olduğu taşınmazı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut veya işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa bu durumlarda söz konusu hüküm uygulanabilmektedir. Bu durumda ilk yapılması gereken yeni malik taşınmazın edinme tarihinden başlayarak bir ay içinde durumu kiracıya noter aracılığıyla ihtar çekmeli ve bu durumu kiracıya aktarmalıdır.
- SÜRELER
Türk Borçlar Kanunu Madde 351’ de iki farklı süre öngörülmüştür. Bunlardan ilki, yeni malik kiracıya çıkması için evi satın aldığı tarihten itibaren 6 aylık bir süre vererek sonrasında evi tahliye etmesini talep edebilecektir. İkincisi ise, Yeni malik tarafı olduğu kira sözleşmesinin bitiminden itibaren sözleşmenin yenilenmeyeceğini karşı tarafa ihtar edebilecektir. Bu sayede kira sözleşmesinin bittiği tarihten itibaren bir ay içerisinde dava açma hakkını kullanabilecektir.
- İHTARNAME
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Yeni malik kiracıya ihtiyacı olduğu için 6 aylık bir süre zarfında veyahut kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren taşınmazı boşaltarak kendisine teslim etmesini ihtar etmelidir. Yapılan ihtar içerisinde ihtiyacın sebebi, evin satın alındığına dair tapu belgesi ve verilen süre zarfı içerisinde kira bedellerini yatıracağı yeni IBAN bilgileri paylaşılmalıdır. Söz konusu ihtarın yapılmasından sonra 6 aylık sürenin bitiminden veyahut kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren 1 aylık süre içerisinde yeni malik kiracının taşınmazı boşaltmaması durumunda açacağı dava ile tahliyesini talep edebilecektir.
- DAVA
Söz konusu davada taşınmazın bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Açılacak dava boyunca ihtiyaç sebebinin devam etmesi ve kesilmemesi gerekmektedir. Yargıtay içtihatları bu konuda kesindir. Söz konusu ihtiyacın dava devam ettiği süreçte bitmesi halinde ihtiyaç sebebinin yokluğundan tahliye kararı verilmemektedir. Aynı şekilde yeni malikin benzer bölgede bir taşınmazı olması durumu da tartışmalara yol açmaktadır. İçtihatlar incelendiği takdirde görülecektir ki eğer söz konusu taşınmazın bulunduğu bölgede yeni malikin başkaca bir taşınmazı varsa lakin kiradaysa Yargıtay bu konuda ihtiyacın devam ettiği diğer taşınmazın halihazırda kiracısı olduğu sebebiyle ihtiyacın samimiyetini kabul etmektedir. Yapılacak her somut olay özelinde ayrı ayrı incelerken dikkat edilmesi gereken durum ihtiyacın samimiyeti ve devamlılığıdır. İhtiyaç dava süresince devam etmeli ve samimi olmalıdır.
Yeni malik bazı durumlarda dava sürecinin fazla uzayacağı ve ihtiyacı olduğu gerekçesiyle veyahut başkaca sebeplerle evi satışa koymaktadır. Bu somut olayda farklı kararlar söz konusudur. Bir taraf satılığa koyulduğu için ihtiyacın samimi olmadığını savunurken; bir diğer taraf ise evin satılığa konulmasında farklıca sebepler olabileceği ve sadece satılık ilanı verilmesinin ihtiyacın samimiyetini etkilemeyeceğini savunmaktadırlar.
Av. Stj. Sezer Sarı