15 Ocak 2021 Tarihli Resmi Gazete’de Yayımlanan Değerli Konut Vergisi Hakkında

DEĞERLİ KONUT VERGİSİ

15 Ocak 2021 tarihli ve 31365 sayılı Resmi Gazete’de Değerli Konut Vergisi Uygulama Genel Tebliği yayımlanmıştır. Yayımlanan bu tebliğ, Değerli Konut Vergisi (“DKV”) uygulamasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir. Aşağıda bu hususlar ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.

Öncelikle Değerli Konut Vergisine tabi olmanın şartlarını sıralamak gerekirse:

• Konutun Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde olması,
• Konutun mesken nitelikli olması,
• Konutun belirlenen değerinin 5.000.000-TL ve üzerinde olması

Yukarıda açıklanan niteliklere sahip her konut maliki, intifa hakkı sahipleri ve yahut taşınmaza malik gibi tasarruf edenler 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na göre vergi mükellefi sayılmaktadır.

DKV’ye tabi olmanın ikinci şartı olarak belirttiğimiz “konutun mesken nitelikli olması” gerektiği hususu, ne anlama geliyor öncelikle bunu açıklamak isteriz. DKV uygulamasında “mesken nitelikli taşınmaz” kavramı, mesken niteliğini haiz binalar ile birden fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda her bir bağımsız bölümü ifade etmektedir. Bu da vergilendirme açısından her bir bağımsız bölüm ayrı ayrı değerlendirilecek anlamına gelmektedir.

Bunun yanında belirtmek gerekir ki taşınmazın mesken niteliği değerlendirilirken kayıtlardaki niteliğinin yanında fiilen kullanım durumu esası da dikkate alınmaktadır. Yani şöyle düşünebiliriz; tapu kayıtlarında mesken olarak yer alan ancak fiilen işyeri olarak kullanılan taşınmazlar direkt olarak mesken niteliğinde kabul edilmemektedir.

Değerli konut vergisine tabi olmanın şartı olarak belirttiğimiz, konutun değerinin 5.000.000-TL ve üzerinde olması hususundaki hesaplamada, belediyelerce belirlenen bina vergi değeri esas alınmakta olup bu esas alınan tutar üzerinden yükümlülük doğmaktadır.

Yukarıda sıralanan niteliklere sahip taşınmaza paylı mülkiyet halinde malik olanlar hisseleri oranında sorumlu olurken; elbirliği mülkiyette mükellefler vergiden müteselsil sorumlu olacaktır.

Peki verginin mükellefi kim olacaktır? Mesken nitelikli taşınmazın maliki, intifa hakkı sahibi var ise intifa hakkı sahibi kişi eğer her ikisi de yoksa mesken nitelikli taşınmaza malik gibi tasarruf edenler verginin mükellefi sayılacaktır. Şu hususu da önemle belirtmek isteriz ki verginin mükellefi sayılacak kişi için yalnızca Türk vatandaşı sınırı çizilmemiş olup yabancılar da vergi yükümlüsü olabilmektedirler.

Mükellefiyet ne zaman başlar ve ne zaman sona erer? Tebliğin 3. maddesinin 5. fıkrasının bentlerinde detaylıca açıklandığı üzere;

            a) Mesken nitelikli taşınmazın bina vergi değerinin 1319 sayılı Kanunun 42 nci maddesinde belirtilen tutarı aştığı tarihi,

            b) 1319 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini tadil eden sebeplerin doğması halinde bu değişikliklerin vuku bulduğu tarihi,

            c) Muafiyetin sukut ettiği tarihi,

            takip eden yıldan itibaren değerli konut vergisi yükümlülüğü başlar.

Beyana tabi mesken nitelikli taşınmaza 2020 yılından önce sahip olan veya 2020 yılında satın alan kişiler bu taşınmaza yılın son günü de sahip iseler 2021 yılında beyanname vermek ve DKV ödemek zorundadırlar. Örnek vermek gerekir ise 2020 yılı içinde taşınmaza malik olan kişinin 2020 DKV ödemiş olduğunu varsayalım. Eğer 2020 yılı içerisinde taşınmazı farklı bir kişi satın alır ise 2021 vergi ödeme yükümlülüğü yeni maliktedir. Fakat satış işlemi 4 Ocak 2021 tarihinde yapılacak olur ise bu sefer DKV beyannamesi verip ödeme yapmakla yükümlü kişi eski malik olacaktır.

Değerli konut vergisinin matrahı nasıl belirlenmektedir?

Yukarıdaki tutarlar her ne kadar 2021 yılı için belirlenmiş olsa da, eğer ki 5 milyon sınırı 2020 yılında aşılmış ise verginin hesabına, 2020 yılının değil yükümlülüğün başladığı yılın yani 2021 yılının emlak vergi değeri ve vergi tarifesi esas alınmaktadır. Bu sebeple belediyelerden talep edilecek bina rayici, hem 2020 yılına hem de 2021 yılına ilişkin olmalıdır.

DKV, tebliğ ekinde yer alan Değerli Konut Beyannamesi ile Şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar taşınmazın bulunduğu yer vergi dairesine beyan edilmelidir. Ödeme Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte yapılabilmektedir.

1 nolu Değerli Konut Beyannamesi; tam mülkiyet, paylı mülkiyet ve intifa hakkına konu taşınmazlar için uygulama bulurken elbirliği mülkiyete konu taşınmazlar için ise 2 nolu beyanname formatı kullanılacaktır.

Mükellefler beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderebileceği gibi Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler ile sözleşme imzalamak suretiyle e-beyanname şeklinde de verilebilmektedir. Beyannamenin elektronik ortamda verilmesi durumunda, bina vergi değerini gösteren belgelerin 15 gün içinde elden veya posta yoluyla vergi dairesine gönderilmesi gerekmektedir.

Peki bu vergiden kimler muaf olacak? Öncelikle, mesken nitelikli taşınmazı olanların bu taşınmazı ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların değerli konut vergisinin konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli taşınmazı için değerli konut vergisi muafiyeti uygulanmaktadır. Bu muafiyet hali sadece malikler için değil intifa hakkına sahip kişiler için dahi uygulama bulmaktadır. Bu kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde de hisselerine ait kısım için uygulanır.

Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine ait mesken nitelikli taşınmazlar, Türkiye’de bulunan milletlerarası kuruluşlara, milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerine ait mesken nitelikli taşınmazlar, genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının sahibi olduğu mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaf tutulmuştur.

Tebliğde inşaat şirketleri açısından muafiyetin söz konusu olup olmayacağı ile ilgili esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar ilk satışa, devir ve temlike konu edilmediği sürece vergiden muaf olacakları belirtilmiştir. Bu muafiyet hükmü arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanacaktır. Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi veya sair surette kullanılması durumunda muafiyetten yararlanılması mümkün değildir.

Tüm bu anlattıklarımıza ek olarak, DKV uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, muafiyetlerin uygulanmasında gerekli belgeleri tespit etmeye, beyanname verme ve ödeme sürelerini üç aya kadar uzatmaya, beyannamenin verileceği yetkili vergi dairesini, şekil, içerik ve eklerini belirlemeye ve verginin beyanname aranmaksızın tahakkuk ettirilmesine ilişkin konularda Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yetki verilmiştir.

Yapılan düzenlemeler neticesinde yayımlanan Değerli Konut Vergisi Uygulama Genel Tebliğ’e aşağıdaki link üzerinden ulaşabilirsiniz.

         https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/01/20210115-2.htm

          Saygılarımızla.

                                                                                                                                               Av. Jülide TÜRKOĞLU

UYARI: Bu sitede yer alan bilgiler, makaleler, kararlar ve sair paylaşımlar Avukatlık Kanunu, TBB Reklam Yasağı Yönetmeliği ve TBB Meslek Kuralları ile ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınarak ve meslek itibarını zedeleyecek her türlü tavır ve davranıştan özenle kaçınılarak hazırlanmaktadır. Site içeriğindeki paylaşımların herhangi birinde reklam, tanıtım, pazarlama, iş sağlama amacı güdülmemektedir. Bu sebeple, bu bilgilerin profesyonel danışmanlık hizmeti yerine geçtiği kabul edilmemelidir. Site içeriğinde bulunan her türlü paylaşım Göçük Hukuk Bürosu ekibinin bilgi ve emeğinin ürünü olup, FSEK kapsamında eser niteliğindedir ve izinsiz kullanımı yasaktır.